Na początek przytoczymy historię zamku. Pierwsza zachowana wzmianka o zamku nad Kwisą pochodzi z roku 1241. Powstał jako warownia graniczna z rozkazu króla czeskiego Wacława I. Od tego czasu na zamku panują zmiennie możni czescy bądź niemieccy. W 1451 roku zamek wraz z okolicznymi dobrami przeszedł w ręce Kaspara von Nostitz i pozostał w rękach tego rodu przez 250 lat. Warto wspomnieć, że Kaspar walczył w wojnie trzynastoletniej po stronie krzyżackiej. Jego syn Johann dokonał później renesansowej przebudowy rezydencji.
W roku 1700 zamek został sprzedany rodowi von Uechtritz. W 1732 roku miał miejsce niecodzienny wypadek. Gdy kondukt pogrzebowy Henryka von Uechtritz wszedł na drewniany most zamkowy, ten nie wytrzymał pod ciężarem i się zawalił. Zginęło na miejscu m.in. sześcioro dzieci. W 1793 wybuchł na zamku pożar. Spłonęły dachy, wieża, część pomieszczeń  sypialnych wraz z zabytkowym wyposażeniem, zbrojownia i biblioteka ze starodrukami. Natychmiast zabrano się za odbudowę i po 6 latach prac zamek nadawał się już do zamieszkania.


Po śmierci Otto von Uechtritza zamek został sprzedany Ernstowi Gutschow za 1,5 mln marek. Dokonał on wielkiej przebudowy zamku w latach 1912-1920, która kosztowała niebagatelną kwotę 4 mln marek. Celem Gutschowa było uzyskanie z rąk cesarza nobilitacji do tytułu szlacheckiego, a jednym z wymogów było posiadanie rycerskiej rezydencji. Pomimo ogromnego nakładu pieniędzy włożonego w przebudowę zamku właściciel nie przebywał w nim zbyt często. Warownia została unowocześniona, ale nadal miała w sobie ducha przeszłości. Zamek wyposażony został w zabytkowe meble, dzieła sztuki należące do Gutschowa. Ściany zdobiły malowidła, okna wypełniały witraże pełne ukrytej symboliki (wolnomularskiej), tak samo liczne zdobienia snycerskie.




Pod koniec II wojny światowej, na wieść o zbliżającej się armii czerwonej, Gutschow wraz z rodziną ucieka zabierając najcenniejsze rzeczy z zamku. Mimo tego pozostało tam jeszcze wiele cennych przedmiotów przez co zamek był jeszcze wielokrotnie plądrowany. Wiele cennych skarbów na szczęście została odnaleziona. W 1952 roku zamek przejęło wojsko i zorganizowało w nim ośrodek wypoczynkowy dla oficerów.


Czocha, jak wiele innych zamków, także skrywa mroczne sekrety i legendy.
Pierwsza z nich została przytoczona już wcześniej, a odnosi się do zawalenia drewnianego mostu i śmierci żałobników w kondukcie pogrzebowym, których płacz i jęki czasami wita przybyłych do zamku.


Druga dotyczy studni znajdującej się na wewnętrznym dziedzińcu. Żywot swój zakończyły tam co najmniej dwie niewierne żony, a ich jęki i błagania można posłyszeć zerkając w głąb studni. Na dodatek nieślubne dziecko jednej z nich zostało zamurowane w kominku w Marmurowej Sali.
W zamku istnieje wiele tajemnych przejść, a jedno z ciekawszych to zapadnia w łożu Książęcej Komnaty, która prowadzi do lochu w podziemiach. Los taki spotkał ponoć chciwą żonę, która poślubiła starzejącego się właściciela zamku, a w noc poślubną nie mogła powstrzymać obrzydzenia, a zraniony małżonek okrutnie się za to zemścił.
Legendą zakrawającą o prawdę jest także to, że wiele tajemnych przejść i skrytek nie zostało odkrytych, a mogą one zawierać skarby, które kolekcjonował Gutschow.



Aktualnie w zamku jest prowadzony hotel i restauracja, a także odbywają się tu imprezy okolicznościowe i cykliczne. Każdy może spędzić noc w Książęcej Komnacie (za dość wysoką cenę), jednakże zapadnia w łożu została dezaktywowana dla bezpieczeństwa gości.
Zwiedzanie samego zamku z przewodnikiem kosztuje 20 zł w cenie normalnej, a 12 zł w ulgowej.
Więcej szczegółów na stronie internetowej: https://zamekczocha.com.
Zamek znajduje się w miejscowości Leśna 59-820.
Nieopodal znajduje się także Zapora Leśniańska i elektrownia wodna.