Mimo że pogoda dalej nie rozpieszczała postanowiliśmy ruszyć na naszą kolejną trasę. Chmury nisko wiszą, nie widać ani połonin, Rawek, dosłownie nic.


Dzisiejsza zaplanowana trasa wiodła dookoła Tarnicy z Wołosatego przez przełęcz Bukowską, Rozsypaniec, Halicz, Tarnicę i powrót do Wołosatego. Pomimo nieciekawej pogody na szczęście nie pada.

Do serca przytul pnia

To drzewo widziało zapewne początek życia tutaj oraz jego koniec

Zaczynamy od cerkwiska w Wołosatem. Ogólnie Wołosate jest to stara wieś (ma co najmniej kilka wieków). W 1931 roku  mieszkało tu ponad tysiąc osób. Ciężko to sobie wyobrazić patrząc na dzisiejszy wygląd wsi z paroma domami ma krzyż. Cały region Bieszczadów sto lat temu o wiele bardziej zaludniony nic obecnie. Ale w trakcie i po II WŚ ludność została wysiedlona, a wieś zniszczona. Spotkał ją los wielu innych wsi bieszczadzkich. Zaskakujące jest to, że w tej cerkwi ołtarz zawierał wizerunek krzyża katolickiego i prawosławnego. To daje obraz tego, że dawniej nie było podziałów na wyznania, wszyscy wierni mogli się spotykać w jednej świątyni.

Starorzecze Wołosatki pełne narybku

Ruszamy dalej starą rozpadającą się drogą. Posuwamy się nią w zasadzie aż do przełęczy Bukowskiej. Podejście łatwe, łagodne, ale cały czas pod górę i tak wychodzimy na przełęcz. Wraz ze wzrostem wysokości coraz bardziej wchodzimy w chmury. Albo chmury przechodzą przez nas, zależy jak patrzeć. Po małym odpoczynku na przełęczy ruszamy dalej.

Rozsypaniec?

Wychodzimy na otwartą przestrzeń i tu się dopiero zaczyna. Widoczność maksymalnie 20m. Mleko. Przez grzbiet pasma przewala się chmura za chmurą, wieje strasznie. Mimo że nie pada, wilgotność ma chyba 100%. Wszystko robi się mokre. Cały czas wieje z prawej strony, więc ubrania po tej stronie mokną w oczach dosłownie. Dochodzimy chyba do Rozsypańca (ciężko powiedzieć, za wiele nie widać) i ruszamy dalej. Na Haliczu chociaż jest tabliczka to przynajmniej wiemy, że już dotarliśmy. Przy ładnej pogodzie widoki muszą być tu naprawdę ładne... Unikaliśmy robienia zdjęć, bo aparat i telefony momentalnie wilgotniały po wyjęciu. Naszą pozycję sprawdzaliśmy na telefonie skryci pod namiotem z peleryny przeciwdeszczowej.




Ruszamy w zasadzie dalej, na szczycie tak wieje, że nawet nie myślimy o zatrzymaniu. Tempo mamy naprawdę niezłe. Tak szybko chyba jeszcze nie szliśmy na żadnym szlaku. Przechodzimy Kopę Bukowską i w wiacie przy przełęczy Goprowskiej robimy dłuższą przerwę. Zaraz za nią zaczynają się schody na przełęcz pod Tarnicą. Najbardziej męczący odcinek całej trasy. I to po schodach... Choć gdyby nie one pewnie nie dałoby się tędy podejść. W końcu docieramy pod Tarnicę. Wiemy, że tam jest, rok wcześniej na niej byliśmy. Teraz jej ani widu, ani słychu. Odpuszczamy sobie wchodzenie na nią, bo i tak nic nie będzie widać. Nawet krzyża. Ruszamy w dół, cali przemoknięci po tej trasie. Na znakach napisane jest, że zejście trwa godzinę. Po 40 min byliśmy w Wołosatem. Po takiej trasie postanowiliśmy udać się na jedyną pizzę w promieniu kilkudziesieciu (?) kilometrów. Ha, pizza na krańcu świata, nic lepszego nie może być po długim dniu w górach.

Źródło i polany czosnku niedźwiedziego

Starorzecze Wołosatki

Wołosatka

To był nasz ostatni dzień spędzony na górskiej wędrówce. Ogromną szkodą był brak pogody, a widoki jakie rozpościerałyby się dookoła mogliśmy sobie jedynie wyobrażać. Wędrowaliśmy tego dnia niemal 20 km i była to chyba najszybsza trasa, nasza prędkość to ponad 3km/h, ale zapewne byłoby to nieco więcej, gdyż nie zatrzymywałam czasu w przerwach na odpoczynek.

Długo zwlekaliśmy z wejściem na Połoninę Caryńską, marzyła nam się taka pogoda jak w zeszłym roku, słoneczna i przyjemna. Wyruszyliśmy dość późno, około godziny 9, gdyż z przeczuciem wróciłam się po kurtkę. Początek dnia zapowiadał się przepięknie, słoneczny i niemal bezchmurny. Na szlaku trochę błota, bo przecież dzień wcześniej trochę padało.




Zaczęliśmy tak jak rok temu, szlakiem czerwonym z Utrzyków Górnych. Idąc teraz mieliśmy porównanie jak się zmieniliśmy jako wędrowcy, jak wygląda aktualnie nasza wydolność i kondycja. O dziwo zauważyliśmy całkiem sporą poprawę, część drogi przez las przeszliśmy z bardzo niewieloma postojami na zadyszkę i ze zdziwieniem stwierdziliśmy, że już zaraz wychodzimy na Połoninę.




I pogoda nadal była dla nas łaskawa, troszkę wiało, ale ciepłe Słońce grzało w plecy. Na szlaku spotkaliśmy niewiele osób, ale im bliżej najwyższego punktu Połoniny, tym było ich więcej. Robiliśmy dużo zdjęć, marzyły mi się takie piękne i letnie jak zeszłoroczne, ale jakby nie patrzeć jesteśmy o miesiąc wcześniej, niż wtedy, więc krajobraz też jest inny. Wszystko zieleniło się soczyście, pachniało ziołami i kwiatami.


Będąc mniej więcej w połowie Połoniny zauważyliśmy coraz większą ilość chmur zbierającą się dookoła i lekkie opady deszczu w dolinkach. Tym razem zdecydowaliśmy się zejść zielonym szlakiem w kierunku Studenckiej Koliby, ale najpierw musimy zdobyć najwyższy punkt Caryńskiej. Pogoda ciągle się pogarszała, ale na szczycie ludzi było bardzo dużo, a i coraz więcej przychodziło czerwonym szlakiem z Brzegów Górnych. Odpoczywając na boku, z dala od gwaru, obserwowaliśmy chmury napływające nad Połoninę Wetlińską.


Po chwili była prawie niewidoczna, a i nad nami zaczęły kłębić się chmury. Raz po raz coś z nich skapnęło. Ruszyliśmy zatem w kierunku naszego zejścia. Chmury dosłownie nas goniły, Połonina znikała nam za plecami, a wiatr się wzmagał. Kurtka zdecydowanie się przydała.

Chatka Puchatka na Połoninie Wetlińskiej

Tą drogą szliśmy jako jedyni. Początek był dość stromy i śliski. W końcu ulewa rozhulała się na dobre i musieliśmy założyć nasze foliowe płaszczyki. Gdybyśmy wiedzieli, że szlak będzie aż tak zalany i zabłocony to zastanowilibyśmy się nad tą drogą, ale nie było już sensu się wracać. Płaszczyki się lekko podarły na ostrych gałęziach jałowców, które gęsto porastały boki ścieżki. Wielkie krzaki jagód kusiły dorodnymi owocami, ale ulewa trwała nadal, a droga jakby nie miała końca. Większość terenu, przez który przechodziliśmy to dawne pola i pastwiska, teraz powoli zarastające drzewostanem. Stare buki są nienaturalnie powyginane i porośnięte guzami, gdyż niegdyś były podgryzane przez zwierzęta wypasające się łąkach.


Na pewno nie będzie zaskakujący fakt, że deszcz całkowicie ustał, gdy zaczęliśmy się zbliżać do końca ścieżki. Ciepłe podmuchy wiatru z łąk lekko nas muskały na ostatniej prostej przed Kolibą.
Z lasu wychodzimy na utwardzoną drogę, w lewo prowadzi ona w kierunku bacówki i ścieżki historycznej do nieistniejącej już miejscowości Caryńskie, w prawo idziemy do Koliby na coś ciepłego do picia i posiłek.



Kolejny raz uciekaliśmy z Połoniny przed deszczem i kolejny raz nie udało nam się uciąć porządnej drzemki na trawie, więc po posiłku zmogło nas zmęczenie i senność. Chwila z zamkniętymi oczami na twardej ławeczce dodała nieco sił przed resztą drogi. Plan mieliśmy wracać autobusem z Bereżków, więc zeszliśmy żółtym szlakiem prowadzącym do pola namiotowego w tejże miejscowości. Ledwie wyszliśmy na szlak, a już się nawkurzaliśmy od ilości błota. Szlak znowu został rozryty przez pojazdy od wyrębu i zrywki drzew, na dodatek  był on połączony ze szlakiem konnym, więc oprócz błota trzeba było uważać na inne niespodzianki. Najbezpieczniej, choć niepoprawnie, szło się bokiem ścieżki przez krzaki. Zabrałam ze sobą spory kawał pnia drzewa z korą, który przydał się jako kładka na strumieniach, na których nie było wygodnych kamieni do przeprawy.



Zawsze odnosiliśmy wrażenie, że w górach wszystko rośnie dorodniejsze, ale byliśmy zadziwieni dorodnością "kurek" (pieprznik jadalny), które rosły na skarpie obok ścieżki. Były one kilka razy większe od tych, które spotykamy w naszych okolicznych lasach. Aż żal było je zostawiać, ale zrobiłaby się z nich miazga.


Bieszczady kryją w sobie dziesiątki nieistniejących już wiosek. Są one teraz tylko punktem zaznaczonym na mapie, stertą niezidentyfikowanych kamieni, wielowiekowymi drzewami czy zdziczałymi krzewami owocowymi. Ile razy przechodziliśmy koło miejsc, w których jeszcze przed wojną tętniło życie. Teraz z rzadka mówią o tym jedynie tabliczki na szlakach i informacje wyczytane w literaturze.


Na przystanku wsłuchiwaliśmy się w trele ptactwa i wpatrywaliśmy się niski lot jaskółek, autobus się lekko spóźniał, ale na nasze szczęście nie musieliśmy w ogóle na niego czekać, bo znowu załapaliśmy się na podwózkę. Jeśli jesteśmy zmotoryzowani i mamy możliwość zabrania kogoś kawałek, to warto to zrobić, jak tylko możemy to staramy się innym pomagać w takim przypadku, a i nam inni też pomagają.

Kto wie ile lat może mieć ta jabłonka, jeszcze nigdy nie widzieliśmy tak potężnego pnia

Tego dnia przeszliśmy 17.5 km, gdyby nie to błoto na zielonym szlaku z Caryńskiej, to byłaby to bardzo przyjemna droga, ale niestety w tym roku nie mogliśmy mieć wszystkiego i dzień bez deszczu byłby cudem.

Kolejny dzień, kolejny raz prognozy pogody nie wyglądają zachęcająco. Ale i tak postanowiliśmy ruszyć na szlak. Tym razem na Bukowe Berdo. Dzień był pochmurny z lekkimi przejaśnieniami, ale wcześniej sporo padało.



Wyruszyliśmy niebieskim szlakiem z punktu Widełki, który ma zmieniony przebieg ze względu na wycinkę i zrywkę drzew. Tego dnia szlak był straszny, zaczynając od przeprawy przez dość wartki strumień, nie było na nim żadnych kładek czy chociażby kamieni, po których można by przeskoczyć. Albo szło się wodą, albo szukało innego miejsca, które okazało się być miękkim i zapadającym błotem. Szorowanie butów poprzedniego wieczora poszło na nic.



Niestety szlak dalej ciągnął się rozrytymi, błotnistymi kałużami niemal do samej granicy Parku Narodowego. Potem tylko miejscami bywało większe lub mniejsze błoto, aż do samego wyjścia na Połoninę.



Wypogodziło się i poprawiła widoczność, dookoła można było zaobserwować poszczególne szczyty: Halicz, Tarnicę, Krzemień i Połoniny: Caryńską i Szeroki Wierch. Choć deszcze padające na Ukrainie mogły powodować lekki niepokój.




Ludzi na szlaku bardzo mało, nie jest jak na Caryńskiej czy na Tarnicy, że maszerują całe wycieczki, ale im bliżej szczytu, tym tych ludzi przewijało się coraz więcej. Bukowe Berdo wygląda inaczej niż pozostałe połoniny, jego boki porośnięte są karłowatymi krzewami jarzębin, w których skrywają się głośno śpiewające ptaki, a na wydeptanej ścieżce pojawiają się tropy racic.




Przechodzimy całe Berdo stając tuż na przeciwko Krzemienia na popas i podziwianie widoków. Niestety z każdą chwilą pogoda na horyzoncie coraz bardziej się psuła. Najpierw przez Tarnicę przewijały się chmury, zaraz potem zaczęło lać na Haliczu. Stwierdziliśmy, że czas najwyższy na powrót tym samym szlakiem. Pomimo uciekania przed deszczem ucięliśmy sobie mała drzemkę w ostatnich promieniach słońca zaraz przed wejściem pod drzewa. Jak to tak być na połoninie i nie zalec na trawce wśród jagód. Ech i znów powrót tymi błotnistymi szlakami.



Bukowe Berdo ma swój klimat, coś specyficznego. Nieco odmienne od Caryńskiej czy Rawek, ale nadal czuć w nim Bieszczady.
Gdzieś w połowie drogi do parkingu jednak złapał nas deszcz. I to z gradem! A co zrobić, trzeba dalej maszerować i to nie tylko błotem, a także strumieniami, które zawsze muszą sobie upodobać spływanie szlakami. Schodząc trochę inaczej niż wchodziliśmy, starym przebiegiem niebieskiego szlaku i dzięki temu znaleźliśmy ruiny starego mostu przerzuconego przez strumień. Oczywiście jak już zeszliśmy przestało padać i wyszło słońce. Jakże by inaczej...


Tego dnia przeszliśmy niemal 20 km, niby nie dużo, ale chodzenie po błocie jest bardziej męczące i oczywiście mniej przyjemne. Ale każda pogoda w górach ma swoje uroki, prawda?